Sefa Aşar Yazdı... CHP İlkadım İlçe Danışma Kurulu'nun Ardından: Parti içi Klientelizm ve Faydasız Tartışmalar

Cumhuriyet Halk Partisi’nin ülke genelinde kazandığı siyasi başarıyı ve üstlendiği sorumluluğu doğru ele almak ve yeni dönemin siyasetini birlikte kurmak için parti örgütlerinin istişare süreçlerini sağlıklı bir şekilde yürütmesi önem taşıyor.

Yerel seçimlerin ardından Danışma Kurulları toplanıyor ve tüm kademelerin görüş alışverişinde bulunması ve süreci birlikte değerlendirmesi hedefleniyor.

Bu bağlamda CHP İlkadım İlçe Örgütü, geçtiğimiz salı günü CHP İl Başkanlığı Furkan Demir Toplantı Salonunda İlçe Danışma Kurulu toplantısı düzenledi. 

Milli Mücadele’nin ilk adımının atıldığı İlkadım ilçesinde, 2019 yerel seçimlerini Millet İttifakı adayı kazanmıştı. Cumhuriyet’in ikinci yüzyılında, İlkadım ilçesini artık AK Parti yönetiyor. Bu durum bir taraftan muhalif kesimlerde derin bir hayal kırıklığı yaratırken diğer taraftan da CHP içindeki tartışmaları ve parti içi hesaplaşmaları açığa çıkardı. 

Evet İlkadım’da CHP açısından büyük bir başarısızlık var. 

Çünkü Cumhur İttifakı AK Parti adayı, 2019 yerel seçimlerine göre 26.655 oy kaybetmiş ve 55.341 oy alabilmiş. Bu rakam 14 Mayıs 2023 genel seçimlerinde CHP’nin İlkadım’da aldığı (51.434) oyun sadece 3.907 oy üzerine. Türkiye’de genel seçimlerde aldığı toplam oyunu %31,27 oranında artıran CHP, İlkadım’da oyunu sadece %7,59 oranında artırabilseydi seçimin kazanan tarafı olacaktı. Bu durum elbette izaha muhtaç. 

Diğer taraftan sandıklara yansıyan ilginç bir tablo da İlkadım’da CHP’nin büyükşehir adayı ve meclis üyesi listesi oyları. 

İlkadım’da ilçe adayı 42.669 oy alırken, CHP meclis üyesi listesi 48.156 oy almış. CHP büyükşehir adayı ise İlkadım’da 57.098 oy alabilmiş. 

Yani aynı ilçede aynı partinin büyükşehir adayı, ilçe adayından 14.429 oy fazla almış.

İlçe Danışma Kurulu’nda taraflar, bu sonucu “rasyonel zemin”de tartışarak, eksik yönleri tespit etmek ve bir sonraki seçim için faydalı önerileri üretmek yerine kutuplaşmayı körüklemeyi tercih etti. CHP İlkadım’da yeni kurulamayınca, olanı yeniden bölüşüm kavgası sıcak çatışmalara dönüşmüş halde. 

Bu durumun yaşanmasının sebebi, CHP’de kongre ve kurultay delegelerini ve dolayısıyla parti yöneticilerini ve adaylarını tayin eden -ve zaman zaman kendisini “parti içi demokrasi” olarak da takdim eden- düzenin insicamı düşük, ideolojik hatlardan daha çok yerel makam ve kaynaklar üzerinde rekabet eden rakip oligarşik kümelenmelere (“ekipler”) dayanan bir klientelistik işleyiştir. 

Bu yapıda aktörler her an ve her zaman rakibi yok etme stratejisine kaymaya teşneler. Aktörlerin kafalarının arkasındaki kongre hesapları onların stratejilerini belirliyor. Doğru oyun stratejisini “kazan-kazan” üstüne değil, Machiavelli'nin “sıfır toplamlı oyun” stratejisine göre kurmalarının daha doğru olduğu yanılsaması yaşıyorlar.

Ne yazık ki bugün Samsun’da CHP’nin düştüğü tuzak bu.

Bu oyun stratejisinde ıskaladıkları önemli bir mesele var. Parti içi mücadele gözlerini kör etti ve treni kaçırdılar. Siz birbirinizi suçlarken, AK Parti gözünüzün önünde alıverdi İlkadım’ı.

Maymun avında kullanılan yöntemlerden birisi şöyle: Bir Hindistan cevizinin altında maymunun elinin girebileceği kadar bir yarık açılıyor. Yarıktan içeriye tatlı konuyor ve sonra da ağaca asılıyor. Tatlının kokusunu alan maymun geliyor, elini içeriye sokup, tatlıyı kavrıyor. Tatlıyla yumruk olmuş elini o yarıktan geriye çıkaramıyor. Tatlıyı da bırakamıyor. Avucunda tatlı, yumruk olmuş eliyle Hindistan cevizine asılı kalıyor, ta ki avcılar gelip yakalayana kadar.

Maymunun elindeki tatlıyı bırakıp kurtulamamasını engelleyen dürtü ne olabilir? Akılsızlığı mı, tatlıya olan tutkusu mu? Tutkusu, duyguları aklını esir alıyor belki de. Aslında bu hikayenin sonunu değiştirecek olan kendinden, ezberlerinden, hayallerinden kurtulmak ve önce av olmayı reddetmek belki de. Yani ihtiyaç, alışılmış zihni çerçeveden gerçek bir zihni kopuş aslında.

“Sizin oyun kuramınız dünyaya kazan-kazan kavramını armağan etti. Peki, herkesin kaybettiği bir oyun var mı?” sorusuna John Nash “Mümkün” diyor ve devam ediyor: “Herkes negatif oynarsa mümkün. Yani eğer her oyuncu kendi kazancından çok rakibin kaybına odaklanırsa mümkün.”

“Ekipler” arası mücadelenin kayda değer sertliği ve CHP’de parti içi iktidar mücadelelerinin faturasını hepimiz ödüyoruz. 

Samsun’da CHP yeni vizyon politikaları ve hele de kazanmaya yönelik yeni bir “teorik çerçeve” geliştirmediği takdirde, günlük polemiklerle sonuç alamaz; partide söylem birliğini de sağlayamaz.

Klientalizm: Siyasal otoritenin dağıtım ölçütlerine göre sunulan bir takım hizmetler ya da mallar karşılığında, siyasal destek talebinde bulunması.